Trafik Cezaları Sil Baştan

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, bugün TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edilen Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine dair merak edilenleri anlattı. Ali Yerlikaya, CNN Türk'teki Tarafsız Bölge programında açıklamalarda bulundu. 36 maddelik kanun teklifine ilişkin bilgiler veren Yerlikaya, göreve başladığı 2023'te günlük ortalama 17,9 kişinin trafik kazalarında hayatını kaybettiğini, 2024'te bu sayının 17,4'e düştüğünü söyledi. 2002'de ülke nüfusunun 66 milyon, araç sayısının 9 milyon olduğunu, o yıl toplam can kaybının 9 bin 5, günlük can kaybının 24,7 olduğunu aktaran Yerlikaya, "2021'de nüfusumuz 84,6 milyon, araç sayısı 25,2. Nüfus 20 milyona yakın artmış, araç sayısı 25 milyona yükselmiş, can kaybı 9 binden 5 bin 362'ye düşmüş." ifadesini kullandı.

Yerlikaya, 2030'da ülke nüfusunun 88,1 milyon olarak planlandığını belirterek, "Araç sayımız 42,4 milyon olacak. Bu kadar artışa rağmen toplam can kaybımız, hedef 2 bin 791. Daha sonra bunu 20 yılda sıfır can kaybı noktasına getireceğiz." dedi.

Yasa dışı çakarlarla ilgili toplumda büyük nefret oluştuğuna işaret eden Yerlikaya, şöyle konuştu: "Cezası 6 bin 439 liraydı, 138 bin lira oldu, 30 gün ehliyetini alıyoruz, 30 gün de aracı trafikten men ediyoruz. İkincisinde 276 bin lira, bir yılda iki ve daha fazla oluyorsa bu ceza uygulanacak ve bu kişilerin ehliyetini 60 gün alıyoruz, 60 gün de aracı trafikten men ediyoruz. 2023-2024'te çakarla ilgili 100 bin 249 araç denetlenmiş. Geçen sene 6 bin 79 kişiye 6 bin 439 lira ceza yazmışız, bir anda (yürürlüğe giren düzenleme sonrası) bakın 1203'e düşmüş. İkinci defa işlem yapılan bir kişi var. Düzenleme sonrası çakarlı araç sayısı yüzde 80 azalmış. İddia ediyorum yıl sonuna kadar bu oran yüzde 90'ı geçecek."

2024'teki ölümlü kazalarda her iki kural hatasından birini hız ihlalinin oluşturduğunu söyleyen Yerlikaya, "Hız ihlalinin geçen yıl ölümlü kazalardaki toplam kural hataları içerisindeki oranı yüzde 47. Ölenlerin yarısı hız ihlalinden ölüyor." diye konuştu. 2023-2024'te hız ihlallerine ilişkin 3,5 milyon kişiye işlem yapıldığını anlatan Yerlikaya, buna rağmen hız kusuru verilen kaza sayısının yüzde 14 arttığına değindi.

Yerlikaya, "Mobil radar cihazı Radarsan tarafından üretildi. Yapay zeka destekli bir cihaz. Radarlar her tarafa konulacak. Bunu hastane önüne, okul önüne koyacağız. En fazla kazanın olduğu yerlere konacak. Vatandaşlarımıza tuzak kurmuyoruz. Aplikasyonla nerede radar olacağını vatandaşlar görecek. Nokta atışı yerini söylemeyeceğiz. Amacımız ceza yazmak değil 'dikkat et buradayız demek'." dedi.

Hız ihlaliyle ilgili yapılan düzenlemeye açıklık getiren Yerlikaya, konuşmasına şöyle devam etti:

"5 kilometrelik toleransla, mesela 30 kilometre hız limiti olan okul önünde 36 dahil yakalanırsanız 2 bin lira getiriyoruz. 36'dan 40'a çıkarsan 2 bin lira. Ve burada 4 barem var, 5'erli sistem yaptık. Daha sonra 10'arlı duruma çıkıyoruz. 30 kilometre limitli bir yerde 76 ile yakaladığımız zaman 20 bin lira ceza, 30 gün ehliyetini alıyoruz. (56-65 kilometre limit aşımda) 25 bin lira ceza, 60 gün alıyoruz, 66 kilometre ve üzeri olduğunda 30 bin lira ceza ve 90 gün ehliyetini alıyoruz. Geriye doğru bir yıl içerisinde bu durum 5 kez tekrarlanırsa psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatr muayenesine sevk ediyoruz. Yerleşim yerlerinde yeni nesil tripotlu radarlar ve araç içindeki seyyar radarlarla artık çok denetim yapacağız.'' Geçiş önceliği ve kavşak kuralları ihlalinde mevcut para cezasının 993 lira olduğunu anımsatan Yerlikaya, "Günlük can kaybı 2.2. Ambulans ve itfaiye yol vermezseniz 46 bin TL ceza yerseniz. Ehliyetinizi 30 gün alırız ve aracınızı 30 gün trafikten men ederiz. Ambulansa ve itfaiye 5 yıl içerisinde 2 kez yol vermezseniz ehliyetiniz iptal edilir." diye konuştu.

Yerlikaya, kırmızı ışık ihlallerinde mevcut uygulamanın 2 bin 167 lira para cezası olduğuna dikkati çekerek, ilk ihlalde 5 bin lira, ikincide 10 bin lira, üçüncüde 15 bin lira ve 30 gün süreyle sürücü belgesini geri alma cezalarının uygulanmasının yanı sıra dördüncüde 20 bin lira ve 60 gün süreyle sürücü belgesini geri alma, beşincide 30 bin lira ve 90 süreyle sürücü belgesini geri alma, altıncıda ise 80 bin lira ve psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi istenerek sürücü belgesi iptali cezalarının uygulanacağını söyledi. Taksi konusuna değinen Yerlikaya, bu kapsamda taksimetre kullanmamak/açmamak durumunda 46 bin lira para cezasının yanı sıra aracın eksikliği giderilinceye kadar trafikten men edileceğini kaydetti.

"Dur ihtarına uymama" ile ilgili olarak ise Yerlikaya, "En üzüldüğüm kural ihlali de bu. Son 6 yılda 29 can kaybımız var, 9 şehit polis mesai arkadaşım, 16 gazimiz var. Sadece duracak ve cezası neyse onu alacak. Durmuyor, üstüne sürüyor." dedi. Yerlikaya, dur ihtarına uymamada mevcut cezanın 2 bin 167 lira olduğunu anımsatarak, ihtara uymayarak kaçmaya 200 bin lira para cezası ve 60 gün süreyle sürücü belgesi geri alma uygulanacağını bildirdi.

Cep telefonu kullanmanın cezası 2 bin 167 TL idi. Bunun da cezasını artırdık. Kırmızı ihlal edildiği için her 3 günde 1 kişi ölüyor. Birincisinde 5 bin TL, ikincisinde 10 bin TL, üçüncüsünde 15 bin TL ve ehliyeti 30 gün alıyoruz. 4. kez olursa 20 bin TL ceza ve 60 gün ehliyeti alıyoruz. Yerlikaya, alkol/uyuşturucu etkisinde araç kullanmada mevcut cezaları paylaşmasının ardından kanun teklifinde geriye doğru 5 yıl içerisinde alkol etkisinde araç kullanımına ilkinde 25 bin lira para cezası ve 6 ay süreyle sürücü belgesi geri alma, ikincisinde 50 bin lira para cezası ve 2 yıl süreyle sürücü belgesi geri alma, üçüncüsü ve fazlasında 150 bin lira para cezası ve 5 yıl süreyle sürücü belgesi geri alma uygulanacağını bildirdi. Bakan Yerlikaya, uyuşturucu etkisinde araç kullanmada 150 bin lira para cezası ve sürücü belgesi iptali ile alkol ve uyuşturucu ölçümü yaptırmama durumlarında 150 bin lira para cezası ve 5 yıl süreyle sürücü belgesi iptali yapılacağını söyledi.

Yerlikaya, sürücü belgesiz araç kullanma durumlarında 40 bin lira para cezası, sürücü belgesi geçici geri alındığı veya iptal edildiği halde araç kullanmada ise 200 bin lira para cezası uygulanacağını aktardı. Drift atılmasına değinen Yerlikaya, 46 bin liralık para cezasıyla ilgili olarak "Çok tehlikeli, riskli olduğu için bunu 140 bin lira yaptık. 60 gün ehliyetini ve arabasını alıyoruz. Geriye doğru 5 yıl içinde bunu ikinci defa yaparsa ehliyetine veda ediyor." dedi. Yerlikaya, trafik kazalarının 3'te 2'sinde motosiklet sürücülerinin kusurlu olduğu verisini paylaşarak, kask/koruma gözlüğü kullanmayan sürücü ve yolcuya ilkinde 2 bin 500, ikincisinde 5 bin, üçüncü kez ve fazlasında 10 bin lira para cezası ile kasksız seyrine izin verilmeme adımlarının uygulanacağını aktardı.

Yeni düzenlemede 15 yaşını doldurmamış çocukların koruyucu tertibat kullanmasını sağlamamanın cezasının 5 bin lira olacağını söyleyen Yerlikaya, akrobatik hareket yapmaya 46 bin lira para cezası, 60 gün süreyle sürücü belgesi geri alma ile 60 gün trafikten men, akan trafikte yarış yapmaya ise 46 bin lira ceza, 2 yıl süreyle sürücü belgesi geri alma ile 60 gün trafikten men adımlarının uygulanacağını söyledi. Yerlikaya, kaza yerini terk etmeyle ilgili olarak da "Adam başında bekliyor, telefon açmış 112'yi çağırmış, perperişan, psikolojik olarak yıkılmış ama orada diğer kaza sakinleri, onlar da üzüntülerinden eğer ona saldırıyor o da can havliyle kaçıyorsa o 'zorunluluk hali' diyor arkadaşlar. O hal dışında kaza yerini terk etme 46 bin lira, 2 yıl sürücü belgesini alıyoruz, 1 yıldan 3 yıla kadar da hapis cezası var." diye konuştu.

Yeni düzenlemelerden bir diğerine dikkati çeken Yerlikaya, "Basın, yayın, internet, sosyal, dijital medyada elektronik cihazlar yoluyla eğer siz bir trafik kuralı ihlalini paylaşım yaparak görüntüleri alenen yayar ve överseniz 25 bin lira idari para cezası var." dedi.